องค์ประกอบในการออกแบบสื่อสร้างสรรค์

สาระการนำเสนอ



1. จุด (Point)
2. เส้น (Line)
3. ทิศทาง (DIRECTION)
4. รูปทรง (FORM)
5. เทคนิคการกลับพื้นภาพมีผลต่อสายตาผู้ดู 
6. ขนาดและสัดส่วน (Size & Scale)
7.วัสดุและพื้นผิว ( Material and Texture)

8. การจัดองค์ประกอบ (Composition) 
- ความสมดุล (Balance) 
- การเน้นให้เกิดจุดเด่น (Emphasis)
- เอกภาพ (Unity)
- ความกลมกลืน (Harmony)
- ความขัดแย้ง (Contrast)
- จังหวะ (Rhythm)

*********************************************************************

จุด (Point)
       จะเป็นจุดที่ชี้ให้เห็นตำแหน่งในที่ว่าง หรือที่ต่างๆ ไม่มีความกว้าง ความยาว ความลึก 
จุดให้ความรู้สึกคงที่ไม่มีทิศทาง ไม่ครอบคลุมพื้นที่จุดจะเกิดอยู่ในบริเวณต่างๆ


เส้น (Line)
       เส้นเกิดจากการนำจุดหลาย ๆ จุดมาเรียงต่อกัน หรือเกิดจากจุด
เคลื่อนที่เส้นทางที่จุดเคลื่อนที่ไปคือ เส้นมีความยาว ไม่มีความกว้าง
หรือความหนามาก การกำหนดทิศทางของเส้นให้อยู่ในแนวท่ี่ต่างกัน
จะให้ความรู้สึกที่ต่างกัน ดูมั่นคง บางคร้ังดูเคลื่อนไหว และเจริญงอก
งาม เติบโต 


ทิศทาง (DIRECTION)
       ทิศทาง คือ ลักษณะที่แสดงให้รู้ว่ารูปแบบทั้งหมดมีแนวโน้มไปทางใด
ทำให้ผู้พบเห็นเกิดความรู้สึกว่ามีการเคล่ือนไหว (Movement) นำไปสู่จุดสนใจ





รูปทรง (FORM)
       เกิดจากระนาบที่ปิดล้อมกัน ทำให้เกิดปริมาตร (Volume) มี 
3 มติ คือ ความกว้าง ความยาว และความสูง แบ่งออกเป็น 2 ชนิด 
คือ รูปทรงเรขาคณิตและรูปทรงธรรมชาติ


เทคนิคการกลับพื้น ภาพมีผลต่อสายตาผู้ดู

       จากการออกแบบกลับพื้นภาพ ทำให้เกิดการสร้างสรรค์งาน เป็นสัญลักษณ์ (Logo) และเป็นที่นิยม เพราะมีความแปลกใหม่น่าสนใจ นอกจากนี้ยังมีผลของการมองเห็นว่าภาพสีขาวที่อยู่ในพื้นสีดำจะทำ  ให้ดูโตขึ้น 10-15 % 

ขนาดและสัดส่วน (Size & Scale)

- ขนาด (Size)

ขนาด คือ การเปรียบเทียบรูปร่างหรือรูปทรง การวัดสัดส่วน ระยะหรือ

ขอบเขต

ของรูปร่างนั้น ๆ
- สัดส่วน (Scale) 
สัดส่วน คือ ความเหมาะสมของสิ่งของตั้งแต่ 2 สิ่งขึ้นไป มีความสัมพันธ์กัน


วัสดุและพื้นผิว ( Material and Texture )

      วัสดุ คือ วัตถุดิบที่จะนำมาใช้ในการออกแบบ โดยเลือกความเหมาะสม 
ตรงตามลักษณะของงาน ถ้าทำลงบนกระดาษวาดเขียน อาจเป็นรูปลอก
ลวดลายต่างๆแบบทึบแสง ถ้าทำลงบนแผ่นโปร่งใสก็ใช้รูปหรืออักษร
ลอกแบบสีโปร่งแสง เป็นต้น

      
      พื้นผิว คือ ลกัษณะเฉพาะที่เกิดจากโครงสร้างของวัสดุอาจนำ วัตถุดิบ
หลาย ๆ อย่างมา สร้างให้เกิดพื้นผิวใหม่หรือความรู้สึกในการแยก
จำแนกความเรียบความขรุขระ ความแตกต่างของพื้นผิวในทางกราฟิก
สามารถแยกออกได้ด้วยประสาทสัมผัสทางตาเป็นส่วนใหญ่พื้นผิวที่
แตกต่างกัน จะให้ความรู้สึกต่างกัน





ระนาบ (Plane)

      ระนาบ คือ เส้นที่ย้ายออกไปในทางเดียวกันจนเกิดเป็นพื้นที่ขึ้นมา
แบ่งได้ ดังนี้

1. Overhead plane ระนาบที่อยู่เหนือศีรษะอยู่ข้างบน ให้ความรู้สึกปลอดภัย 
เหมือนมีหลังคาคลุม มีสิ่งปกป้องจากด้านบน
2. Vertical plane ระนาบแนวตั้ง หรือตัวปิดล้อม เป็นส่วนบอกขอบเขต
ที่ว่าง ตามแนวนอน ความกว้าง ความยาว
3. Base plane ระนาบพื้น ระดับ ดิน หรือระดับ เสมอสายตา อาจมีการ
เปลี่ยนหรือเล่นระดับ เพื่อให้เกิดความรู้สึกต่างๆ


การจัดองค์ประกอบ (Composition)
 - ความสมดุล (Balance) คือ ความเท่ากัน หรือเท่าเทียมกัน ทั้งสองข้าง
 - การเน้นให้เกิดจุดเด่น (Emphasis) ในการออกแบบจะประกอบดว้ยจุดสำคัญหรือส่วนประธานในภาพ
จุดรองลงมาหรือส่วนรองประธาน ส่วนประกอบหรือพวกรายละเอียดปลีกย่อย ต่างๆ

 หลักและวิธีในการใช้การเน้น

- เน้นด้วยการใช้หลักเรื่อง Contrast 
- เน้นด้วยการประดับ
- เน้นด้วยการจัดกลุ่มในส่วนที่ต้องการเน้น
- เน้นด้วยการใช้สี
- เน้นด้วยขนาด
- เน้นด้วยการทำจุดรวมสายตา


เอกภาพ (Unity)

             ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน เป็นกลุ่มเป็นก้อนโดยที่องค์ประกอบภายในต้องกลมกลืนกัน
มี 2 แบบคือ
  - เอกภาพแบบหยุดนิ่ง (Static unity) โดยใช้รูปทรงเรขาคณิตทำให้เกิดลักษณะหนักแน่น



  - เอกภาพแบบเคลื่อนไหว (Dynamic unity) ใชรูปทรงหรือรูปร่างแบบธรรมชาติทำให้เคลื่อนไหวสนุกสนาน

้
ความกลมกลืน (Harmony)
   การจัดองค์ประกอบที่ใกล้เคียงกัน หรือคล้ายๆกันมาจัดภาพทำให้เกิดความนุ่มนวลกลมกลืนกัน


ความขัดแย้ง (Contrast)
     การจัดองค์ประกอบให้เกิดความแตกต่างเพื่อดึงดูดความสนใจหรือให้เกิดความสนุกตื้นเต้น น่าสนใจ ลดความเรียบ น่าเบื่อ ให้ความรู้สึกฝืนใจ ขัดใจ แต่ชวนมอง


จังหวะ (Rhythm)
     จังหวะเกิดจากการต่อเนื่องกัน หรือซ้ำซ้อนกันจังหวะที่ดีทำให้ภาพดูสนุก เปรียบได้กับ
เสียงเพลงอันไพเราะ


ความง่าย (Simplicity) 
     เป็นการจัดให้ดูโล่ง สบายตา ไม่ยุ่งยากซับซ้อนมีมโนทัศนเดียว ลดการมีฉากหลังหรือ
ภาพประกอบอื่นๆที่ไม่จำเป็นหรือไม่เกี่ยวข้องออกไป เพราะการมีฉากหลังรกทำให้ภาพหลักไม่เด่น
นิยมใช้ในการถ่ายภาพที่ปรับฉากหลังให้เบลอ เป็นภาพเกี่ยวกับดอกไม้แมลง
สัตว์และบุคคลนางแบบ เป็นต้น



ความลึก (Perspective) 
      ให้ภาพดูสมจริง คือ ภาพวัตถุใดอยู่ใกล้จะใหญ่ ถ้าอยู่ไกลออกไปจะมองเห็นเล็ก ลงตามลำดับจนสุด
สายตา ซึ่งมีมุมมองหลัก ๆ อยู่ 3 ลักษณะ คือ วัตถุอยู่สูงกว่าระดับตา วัตถุอยู่ในระดับ สายตา และวัตถุอยู่ต่ำกว่าระดับสายตา